Mühendislik Testleri
Vakum Testi
Conta yataklı birleşimler, conta yatağı düşürülmüş birleşimler, conta yataklı parçalı flanşlar, mekanik dirsekler ve düz uçlu birleşimler sprinkler sistemleri sudan arındırılırken oluşan vakumlanma artlarına dayanmalıdırlar. Her bir nominal ölçüde ve tipte contalanmış birleşim ve montaj parçaları 5 dakikalık bir süre boyunca 25 inHg’lik (95 kPa) bir iç basınca tabi tutulmalıdır.
Bu vakum testi sonrasında, test tertibatı bir su banyosunda batırılmış haldeyken hava ile sıfırdan 50 psi’lik (345 kPa) değere kadar basınçlandırılmılıdır.
Hidrostatik Dayanım Testi
Tüm birimler, kırılma, çatlama veya kalıcı hata olmaksızın, belirlenmiş çalışma basıncının üç veya beş katına eş değer iç hidrostatik basınca dayanıklı olmalıdır. Bu test, bir dakikalık bir süre boyunca uygulanmalıdır.
(Test boyutu ≤6″, Beş kat; 8″ – 10″, 4 kat; ≥12″, 3 kat) Bu test sonucunda herhangi bir sızıntı veya kalıcı hata oluşmamalıdır.
Hava Sızdırmazlık Testi
Birleştirme tertibatı hava ile 3 bar +0.5/-0 bar basınç ile basınçlandırılmalıdır. Tertibat suya daldırılarak herhangi bir sızıntı olup olmadığı göz ile kontrol edilmelidir
Moment Testi
Moment direnci, test tertibatı içsel olarak çalışma koşulları seviyesinde basınçlandırılmışken izlenmelidir. Bu test neticesinde çatlama, kırılma, birleşim veya montaj parçalarının ayrılması gibi sonuçlar oluşmamalıdır.
Sıcaklık Conta Testi
Standart contalar kısa uzunluklu borulara uygulanarak 45 gün boyunca 275° F (135° C) sıcaklığa tabi tutulmalıdır. Bundan sonra test tertibatı su altına daldırılarak su sızdırmazlık testi kapsamında sıfırdan 50 psi (0′dan 345 kPa) basınca maruz tutulmalı ve sızdırmazlığı kontrol edilmelidir.
Su altı hava testi tamamlandıktan sonra, test tertibatı ayrıştırılmalı ve neticesinde çap boyunca karşılıklı iki noktadan sıkıldığında veya büküldüğünde conta çatlamamalıdır. Bu test sonrasında conta, kırık, çatlak veya aşırı deformasyona karşı göz ile kontrol edilmelidir.
Soğuk Conta Testi
4 gün boyunca conta -40° F (-4° C) derecelik soğuk havaya tabi tutulmalıdır. Daha sonra, tertibat -40° F (-4° C) derecelik antifrize yatırılarak hava ile sıfırdan 50 psi (0′dan 345 kPa) basınca maruz tutulmalıdır. Bunun neticesinde herhangi bir sızıntı oluşmamalıdır. Tertibat daha sonra ılık ve ortam sıcaklığı seviyesinde bekletilerek ayrıştırılmalıdır. Sonucunda neticesinde çap boyunca karşılıklı iki noktadan sıkıldığında veya büküldüğünde conta çatlamamalıdır.
Alev Testi
Test, hava cereyanı bulunmayan bir odada gerçekleştirilmelidir. Test bağlantısı, test aparatına monte edilir, U biçiminde bükülüdür ve içi suyla doldurulur. Açı, test sonucunda bulunan açı ile eş değer olmalıdır. Sonrasında test bağlantısı sudan arındırılır. Yakıt kabı boru bağlantı noktasının altına merkezleri örtüşecek şekilde yerleştirilir ve yakıt konularak tutuşturulur. Yanma süreleri; nominal çap<DN 100 için 5 dakika, nominal çap ≥ DN 100 için 8 dakikadır.
Düşürücü birleşimler için yanma zamanı daha küçük olan nominal çapa göre belirlenir. Yanma süresi bitiminde (5 veya 8 dakika) alevler anında söndürülmelidir ve tertibat soğutulmalıdır. Soğutma işlemi için, test bağlantı noktasına buhar çıkmayana dek ama en az 3 dakika boyunca su püskürtülmelidir. Sonrasında test bağlantısı su ile doldurulur ve maksimum izin verilen basınç değerine eş değer bir basınca tabi tutularak sızdırmazlığı gözlenir. Su damlamaları görülebilir ancak akar biçimde su görülmemelidir. Sonrasında bağlantı noktası basıncı serbest bırakılır. (güç ve iç basınç)
Çevrim Basınç Dayanımı (Su Darbesi Testi)
Çevrim öncesinde tertibat, 5 dakika boyunca çalışma basıncı değerinde minimum 175 psi’lik (1205 kPa) basınçlı hidrostatik dayanım testine tabi tutulmalıdır ve sızıntı veya çatlama oluşmamalıdır. Tertibata, bu işlem sonrasında sıfırdan minimum 175 psi’lik (1205 kPa) basınca kadar çıkılarak 20.000 çevrim uygulanmalıdır.
Çevrim sonrasında tertibat yeniden hidrostatik dayanım testine tabi tutulmalı ve sızıntı veya çatlama gözlemlenmemelidir.
Sürtünme Kaybının Belirlenmesi
Birleşim ve montaj işlemleri öyle ayarlanmalıdır ki, bu noktalardan su geçişine karşı oluşabilecek engellemeler minimum değerlerde kalmalıdır. Birleşim veya montaj noktalarındaki basınç kaybı, birleşim veya montaj elemanı ile aynı nominal çaptaki çelik bir boru için, 20ft/s’lik (6.1 m/s) hız oluşturan bir akımda 5.0 psi’yi (35 kPa) geçmemelidir.
Sızdırmazlık Testi – Contasız Tertibat
Birleşim ve montaj işlemleri öyle ayarlanmalıdır ki, bu noktalardan su geçişine karşı oluşabilecek engellemeler minimum değerlerde kalmalıdır. Birleşim veya montaj noktalarındaki basınç kaybı, birleşim veya montaj elemanı ile aynı nominal çaptaki çelik bir boru için, 20ft/s’lik (6.1 m/s) hız oluşturan bir akımda 5.0 psi’yi (35 kPa) geçmemelidir.
Burma Testi
Bu test sadece boru bağlantı noktaları ≤ DN 40 olanlar için geçerlidir. Boru bağlantı noktası su ile doldurularak önce izin verilen maksimum basınç değerine kadar basınçlandırılır, sonra serbest bırakılır.
Akabinde bağlantı noktası bir boru ucuna sabitlenir ve diğer uçtan artırılarak burkma işlemi uygulanır. Basınç uygulanmayan uçta borunun, her iki boru ucu da burkulmayacak şekilde, bir boru ucundan diğerine 80 Nm’lik bir burkulma şiddetini aktarabilmesi gerekmektedir.
Esnek Montaj Parçaları İçin Esneklik Testi
Tertibat belirlenen değere basınçlandırılırken, bağlantı noktasına bu noktayı üretici tarafından belirlenen maksimum açıya getirmek için gerekli bükme momenti uygulanır. Ancak bahsedilen açı nominal boru çapı 8 inçin (203.2 mm) altında olan borular için en az 1 derece, 8 inç (203.2 mm) ve üzeri borular için en az 0.5 derece olmalıdır. Test sonrasında sızıntıya veya hasara karşı gözlemler yapılmalıdır.
Sismik Değerlendirme
Conta yollu birleşimlerin deprem zonlarında 50 ila 500 yıl kullanımının araştırılması adına esnek birleşimli, kısa uzunluklu ve aynı nominal ölçüde bulunan çelik boru test tertibatları, devinimsel testlere tabi tutulacaktır.
Çalışma basıncı ile uygulanacak test ile birlikte, 15 çevrim sonucunda tertibat ileri ve geri yönlerde üreticinin belirttiği maksimum açıda hareket edecektir. Test sonucunda herhangi bir sızıntı, çatlama veya kırılma görülmemelidir
Yanal Yer Değiştirme
Bağıntılı boru işlerinde, yapılacak tüm testler neticesinde, üreticinin belirlediği sınır açısal ve yanal yer değiştirmeler nezdinde birleşimlerde sızıntı görülmemelidir.
Hidrostatik Dalgalanma Basıncı Testi
Bir baz noktası elde edinilmesi adına birleşim test mekanizması, su ile, 2 dakika +30s/-0s süre boyunca 10 bar ±1 bar gösterge basıncına ulaşılıncaya kadar basınçlandırılmalıdır. Daha sonra tertibat sudan arındırılmalı ve 2 dakika +30s/-0s süre boyunca oluşturulabilecek en yüksek vakum olan 600 mm a/mercury veya -0.8 bar +0 bar/-0.1 bar basınca maruz bırakılmalı ve 5 saniyeden kısa sürmeyecek şekilde atmosferik basınca dönmesi sağlanmalıdır.
Sonrasında test mekanizması, su ile 2 dakika +30s/-0s süre boyunca 10 bar ±1 bar gösterge basıncına ulaşılıncaya kadar yeniden basınçlandırılmalıdır. Test boyunca mekanizma sızıntı olup olmadığı yönünde kontrol edilmelidir. En yüksek vakumda ve her basınç seviyesinde boruların göreceli hareket miktarları kaydedilmelidir. Sızıntı oluşmamalıdır.
Yangın Testi
Eğer contalı bir boru birleşimi veya montaj elemanı, içeriğinde demir olmayan malzemeler içeriyorsa veya FM standartlarına uygun tasarımın yangına karşı dayanımından şüphe ediliyorsa, o durumda yangın testi uygulamak gerekmektedir. Temsili boyuttaki bir birleştirilmiş bağlantı beş dakika boyunca 1000°F (535° C) derecelik bir sıcaklıkta yangın ortamına maruz tutulmalıdır. Bu işlem için tertibat kuru olmalıdır.
Süre sonunda anında tertibata, mekanizma el ile tutulacak kadar soğuyuncaya dek su tutulmalıdır. Birleşim veya montaj elemanlarının hiç birisinde çatlama veya kırılma meydana gelmemelidir. Birleşim veya montaj elemanları sonra ayrıştırılarak sisteme conta ilave edilmelidir. Tertibat yeniden birleştirilip, ilgili bölümde bahsedildiği şekilde hidrostatik teste tabi tutulup denenmelidir.